Kościół p.w. Świętej Rodziny

To jeden z cenniejszych zabytków sakralnych na Dolnym Śląsku. Pierwotnie wzniesiony w 1343 roku, a w latach 1670-1680 całkowicie przebudowany przez ówczesnego opata krzeszowskiego Bernarda Rosę. Jego projektantem był prawdopodobnie Marcin Allio. Jest to wczesnobarokowa 3-nawowa bazylika z wydzielonym prezbiterium o bardzo bogatym i cennym wyposażeniu. Znajdują się w nim m.in. późnogotycka płaskorzeźba przedstawiająca Koronację NMP (prawdopodobnie pochodzi ona z wnętrza starej kaplicy) czy późnorenesansowa Pieta z ok. 1650 roku. Uwagę przykuwają również drewniane figury z ołtarza głównego, których wykonanie datuję się na lata 1712-1713. Późnobarokowe tabernakulum autorstwa Józefa Lachela pochodzi z 1771 roku. W kaplicy można również podziwiać duży zespół obrazów olejnych z XVIII wieku, w tym Drogę Krzyżową pochodzącą z 1751 roku. Kościół i nieczynny cmentarz otacza osiemnastowieczny mur, w którym można zauważyć liczne epitafia, a na samym cmentarzu nagrobki z XVIII i XIX wieku. Przy uliczce prowadzącej z kościoła od Rynku stoi stara renesansowa plebania wzniesiona w roku 1575, a przebudowana w I połowie XVII wieku. Jej elewację zdobi geometryczna dekoracja sgraffitowa . W późniejszym okresie plebania została przekształcona w szkołę parafialną, do której w 1730 roku dobudowano bramę z bogato dekorowanym portalem. Z tyłu zaś kilka lat później dobudowano nowy barokowy budynek plebanii z zachowanym do dziś portalem z kartuszem herbowym opactwa cystersów.

Kościół parafialny pw. św. Józefa wzmiankowany był już w 1343 r. Obecny barokowy, rozpoczęty został w 1670 r. prawdopodobnie wg projektu d'Alio, a ukończony w 1691 r. przez architekta konwentu krzeszowskiego Marcina Urbana. Jest to budowla orientowana, murowana z kamienia, jednonawowa z rzędami kaplic z emporami. Fasadę zachodnia akcentuje kwadratowa wieża. Wnętrze nakrywają sklepienia kolebkowe z bogatą stiukowa dekoracją geometryczno-roślinną. Zwraca uwagę również bogaty wystrój rzeźbiarski ołtarzy, pochodzących z przebudowanego na początku XVIII w. kościoła klasztornego w Krzeszowie.

Parafialny cmentarz grzebalny przylega do ogrodzenia kościoła. Pochowani księża: ks. Jan Gawino (zm. 1957). Wokół prezbiterium są pochowani: Petrus Sigert – duszpasterz Chełmska w latach 1808-1828, Ignaz Thamm – ostatni cysters i pierwszy proboszcz po sekularyzacji, Ludwik Goldman (1829-1858), Eduard Heinisch (ur. 31 marca 1823, wyświęcony 18 czerwca 1842[1], zm. 1895). Murowana brama cmentarna została wniesiona w 1658 r. Przez prawie 34 lata posługę duszpasterską w parafii pełnił ks. Wincenty Górski (ur. 13 lipca 1930, zm. 3 maja 2007), wyświęcony 15 czerwca 1958 r. we Wrocławiu. Spoczywa na kościelnym cmentarzu.

Proboszczowie
przed 1945 r.
ks. Petrus Sigert – w latach 1808 - 1828
ks. Anton Ullrich – ust. 7 sierpnia 1828
ks. Ignaz Thamm – ust. 26 listopada 1850
ks. Eduard Heinisch – ust. 19 marca 1857, ponownie 19 marca 1867
ks. Heinrich Tschepe – ust. 12 maja 1895
Vacat. ks. Berthold Pohl p.o. proboszcza – ust. 10 października 1899
ks. Paul Hahnel – ust. 9 kwietnia 1900
ks. Alois Buchali – ust. 7 czerwca 1909
ks. Friedrich Ziron – ust. 8 września 1915
ks. Stanisław Janowski – ust. 21 grudnia 1921
ks. Herbert Herzmann – ust. 27 września 1941
po 1945 r.
1. ks. Jan Gawino 1945-1957
2. ks. Adolf Żółczyński 1957-1968
3. ks. Edward Taraszka 1968-1971
4. ks. Wincenty Górski 1971-2005
5. ks. Stanisław Kowalski 2005-

  • Tekst pochodzi ze strony Wikipedii Parafia Świętej Rodziny w Chełmsku Śląskim.

Cmentarz przykościelny

Malutki ale piękny cmentarz ze wspaniałymi nagrobkami ludzi, którzy w jakiś sposób zasłużyli się dla przedwojennego Chełmska Śląskiego.

Nagrobek Wenceslawa Brendena

Wspaniały nagrobek z kwadratową bazą, na której stoi pochylony anioł Wenceslawa Brendena, dzierżawcy, zmarłego w styczniu mając 88 lat. Płyta bardzo nieczytelna.

Nagrobek Joannisa i Marii Keÿlich oraz opata Petrusa

          

Jeszcze ciekawszy niż poprzedni, w kształcie kwadratowego kielicha zamkniętego przykrywką, na szczycie której umieszczony jest krzyż. Nagrobek ten dotyczy trzech osób a mianowicie Joannisa Keÿlich Z Wójtowej, zmarłego w 1781 roku w wieku 79 lat, jego żony Marii Agnetis, zmarłej w 1779 roku w wieku 80 lat oraz opata krzeszowskiego Petrusa zmarłego w 1791 roku.

PATRIS SUI JOANNIS KEŸLICH SCULTETI IN VOIGTSDORF DEFUNCTI 1781 ET ALLIS 79

PETRUS ABBAS GRÜSSO 1791 HIC PIETEGIT OSSA

MATRIS SUE MARIE AGNETIS KEŸLICH DEFUNCTE 1779 ETATIS ANN 80 ET MENSIUM 7

Płyta nagrobna Eduarda Heinischa † 1895

Płyta nagrobna poświęcona arcykapłanowi i proboszczowi Eduardowi Heinischowi, kapłanowi w tym kościele w latach 1847 - 1854 a następnie proboszczowi w latach 1854 - 1895, urodzonemu 31 marca 1823 roku a zmarłemu 23 marca 1895 roku.

Ruhestätte
des Erzpriesters und Pfarrers
Herrn
Eduard Heinisch
geb. d. 31. März 1823
gest. d. 23. März 1895
Kaplan an der Pfarrkirche
von 1847 - 1854
Pfarrer von 1854 - 1895

Nagrobek Marii zd. Keÿlich

Przepiękny kolumnowy nagrobek m.in. Marii Antonie Helene zd. Keÿlich. Z pewnością z drugiej strony jest inskrypcja dotycząca jej męża.

Epitafium NN osoby

Wspaniałe epitafium z ukrzyżowanym Chrystusem i płaczącymi kobietami. Niestety u dołu płyta inskrypcyjna została wyjęta i nie wiadomo do kogo to epitafium należy.

Płyta nagrobna Amanda Keÿlich † 1837

Płyta nagrobna Amanda Keÿlich, urodzonego 3 stycznia 1823 roku a zmarłego 28 października 1837 roku.

In Gott
ruht hier
den Seine unvergesslich
Amand Keylich
geboren d. 31. Januar
1823
gestorben d. 28. October
1837

Płyta nagrobna członków rodziny Keÿlich

Płyta nagrobna członków rodziny Keÿlich, a mianowicie: Joseph Keÿlich, urodzony 12 stycznia 1778 roku a zmarły 10 lutego 1857 roku, jego syn Julius Keÿlich, urodzony 27 kwietnia 1821 roku a zmarły 23 lutego 1860 roku, jego wnuk Edmund Rost, urodzony 26 lipca 1853 roku a zmarły 8 lipca 1858 roku oraz jego zona Josepha zd. Fichtner, urodzona 16 września 1796 roku a zmarła 21 stycznia 1867 roku.

Hier ruhet
der Erbscholtiseibesitzer
Joseph Keÿlich
geb. 12. Janu. 1778, gest. 10. Febr. 1857.
sein Sohn
Julius Keÿlich
Geb. 27. Apr. 1821, gest. 23. Febr. 1860
und sein Onkelsohn
Edmund Rost
geb. 26. Juli 1853, gest. 8. Juli 1858
und seiner Gattin
Josepha geb. Fichtner
geb. 16. Sept. 1796, gest. 21. Jan. 1867.

Płyta nagrobna Berthy Wernstern, Barbary Weigel i pięciorga dzieci

Płyta nagrobna dotyczaca Berthy Wernstern, Barbary Weigel o raz pięciorga dzieci o imionach: Walesca, Carl, Marie, Hans i Anna von Wickler.

Płyta nagrobna Ludwiga Goldmanna † 1858

Płyta nagrobna Ludwiga Goldmanna, urodzonego 9 kwietnia w Świdnicy a zmarłego 12 sierpnia 1858 roku w Chełmsku Śląskim.

Płyta nagrobna Antona Treutlera † 1839

Płyta nagrobna Antona Treutlera, Rektora tutejszej szkoły oraz organisty kościelnego, zmarłego 13 października 1839 roku w wieku 51 lat.

Płyta nagrobna Franza Pohla † 1859

Płyta nagrobna Franza Augusta Pohla, urodzonego 10 lutego 1810 roku a zmarłego 14 stycznia 1859 roku.

Płyta nagrobna Josephy Heinisch † 1871

Płyta nagrobna Josephy Heinisch, gospodyni proboszcza, zmarłej 28 kwietnia 1871 roku w wieku 68 lat i 7 miesięcy.

Nagrobek Julie Scholz † 1871

Nagrobek Julie Scholz zd. Litrich, urodzonej 2 sierpnia 1821 roku a zmarłej 14 marca 1871 roku.

Płyta nagrobna Antona Thamma † 1857

Płyta nagrobna Antona Thamma, urodzonego 8 września 1767 roku a zmarłego 12 maja 1857 roku.

Płyta nagrobna Petrusa Siegerta † 1828

Płyta nagrobna Petrusa Siegerta, cystersa z Krzeszowa, który przez 20 lat był tutaj proboszczem, zmarłego 29 kwietnia 1828 roku w wieku 60 lat i 27 dni.

Płyta nagrobna rodziny Kühn

Płyta nagrobna rodziny kupców Kühn, w której został pochowany jedynie Anton Kühn.

Figura św. Jana Nepomucena

               

Przepiękna figura bardzo popularnego na Śląsku świętego Jana Nepomucena.

Miasto

Zamknij okno